11 06, 2014

Geluk

11 juni 2014|

Als ik aan geluk denk, dan denk ik altijd aan een gedichtje dat ik ooit eens schreef:

Ergens vandaan komt het aangevlogen
Als een druppel zo klein
Een ster in de lucht
Een geur in je neus
Simpel en toch groots
Geluk

Ik vind het moeilijk om in ‘gewone’ taal onder woorden te brengen wat geluk nu voor mij is. Soms ben ik heel gelukkig als ik in het bos aan het wandelen ben en soms als ik gewoon op de bank een mooi boek aan het lezen ben. Maar ik kan ook heel gelukkig zijn als ik met een heleboel andere mensen bij een concert ben bijvoorbeeld. Het is best een lastig begrip, geluk. Het is, denk ik, voor iedereen anders.
In het woordenboek staat onder geluk: voorspoed of het bewustzijn te verkeren in aangename omstandigheden; tevreden met zijn levenssituatie. Maar is tevreden zijn wel hetzelfde als gelukkig zijn?
Wat is gelukkig zijn nu precies? Wanneer ben je gelukkig en wanneer ben je ongelukkig? Hoe kun je gelukkig worden en hoe zorg je er voor dat je het blijft? Wat zijn de voorwaarden voor geluk? Zijn die er wel of maakt het niet uit onder welke omstandigheden je bijvoorbeeld leeft? Bepaal jij zelf je eigen geluk of ben je afhankelijk van anderen? Is geluk een gevoel of is dat gevoel een resultaat van geluk? Is geluk een permanente staat van zijn of kun je alleen spreken van geluksmomenten?

Allemaal interessante en actuele vragen. Het zijn vragen waar de filosofie zich ook al sinds het begin van haar geschiedenis mee bezig heeft gehouden, en dan vooral met de vraag naar de mogelijkheid van een gelukkig leven. Plato en Aristoteles brengen geluk allebei in verband met [...]

29 04, 2014

Vriendschap (2)

29 april 2014|

‘Niemand mag namelijk een vriend zijn van wat slecht is of gelijk worden aan wat minderwaardig is.’1

In het vorige blog over vriendschap heb ik beloofd terug te komen op de vraag of een perfecte vriendschap ook verbroken kan worden volgens Aristoteles. Het antwoord op die vraag is niet eenvoudig. Het komt er in het kort op neer dat je een vriendschap mag verbreken als het (goede) karakter van de vriend niet meer hetzelfde is als het was bij het begin van de vriendschap. Het kan ook zijn dat je je al vanaf het begin vergist hebt in het karakter van je vriend, dan is de onenigheid die ontstaat binnen de vriendschap eigenlijk je eigen schuld en is het misschien niet terecht dat je de vriendschap verbreekt. De ander heeft zich namelijk niet anders voor gedaan, jij hebt alleen niet gezien dat je niet om je karakter bemind werd, maar om iets anders. Onenigheden binnen een vriendschap ontstaan meestal wanneer een vriendschap niet overeenkomt met wat iemand denkt dat het is.

Als iemand ’slecht’ is geworden, wat dat dan ook mag betekenen, mag je de vriendschap verbreken.
’… aangezien niet alles, maar uitsluitend wat goed is de moeite waard is bemind te worden en wat slecht is mag noch behoord te worden bemind’2 Alles wat gelijk aan elkaar is, houdt van elkaar aldus Aristoteles, en als die gelijkheid wegvalt omdat de ander slecht is geworden zou je dus in theorie de vriendschap mogen verbreken. Maar Aristoteles vraagt zich wel af of je dat meteen moet doen: ’Of moet men dit niet met iedereen doen, maar uitsluitend met vrienden van wie de slechtheid ongeneeslijk is?’3 Dit verondersteld dat je de ander nog [...]

10 03, 2014

Vriendschap

10 maart 2014|

’De wens namelijk om vrienden te zijn ontstaat snel, vriendschap niet’ *

Eens in de zoveel tijd kom ik wel eens iemand tegen waarvan ik denk; die wil ik wel als vriend.
Gewoon, omdat het me een prettig en gezellig mens lijkt. Vaak wordt het echter geen vriend. Hoe komt dat? Ik weet het niet zo goed. De ene keer ’klikt’ het bij nader inzien toch niet zo, en de andere keer heeft de persoon in kwestie geen behoefte aan een nieuwe vriend. Ik heb een aantal goede vrienden dus de noodzaak om nieuwe vrienden te maken is niet zo heel groot. Ik vind het echter wel leuk om nieuwe mensen te ontmoeten en soms is er dan ook een sterke behoefte aan meer contact en verdieping, aan vriendschap zeg maar. Maar het duurt meestal wel even voordat iemand een echte vriend is geworden. Waar ligt dat dan aan? Misschien aan mijn opvatting van vriendschap. Voor mij betekent vriendschap er door dik en dun voor iemand zijn. Een vriend moet betrouwbaar zijn. Er moet iets zijn dat we gemeenschappelijk hebben, iets waar we over kunnen praten. Een vriend moet ondernemend zijn en over gevoel voor humor beschikken. Dat is best een eisen lijstje. Soms vind je iemand die diezelfde dingen belangrijk vind en is er meteen een dieper contact en soms lukt dat bij nader inzien niet en ga je elk weer een andere kant op. Vriendschap moet ook groeien denk ik. Mijn eisen lijstje is leuk, maar om iemand je vertrouwen te schenken moet je diegene eerst wel wat beter leren kennen denk ik. Iemand moet zich als het ware bewijzen. En andersom moet jij je ook bewijzen aan de [...]